Turkuć podjadek – co warto o nim wiedzieć? Rozpoznawanie i zwalczanie

Turkuć podjadek to owad, który dla biologa lub entomologa jest naprawdę fascynujący, ale dla ogrodnika czy działkowca – irytujący, żeby użyć najlżejszego określenia. Istnieje kilka sposobów, żeby się go pozbyć, ale jak to zrobić, skoro owad większość czasu spędza pod ziemią?

Turkuć podjadek – jak go poznać?

Ten osiągający do 6 cm długości owad wygląda, jakby ktoś przeskalował kilka zwierząt z różnych grup taksonomicznych i połączył ich części. Odwłok ma po świerszczu (i z nim jest blisko spokrewniony), ale w części głowowej pokryty pancerze podobnym do raczego. Przednie odnóża przypominają krecie i do tego samego służą, natomiast na końcu odwłoka znajdują się dwa wyrostki przypominające te u szczypawicy, czyli skorka. Większość czasu spędza pod ziemią, lubi ciepło gnijących i butwiejących roślin, na powierzchnię wychodzi głównie nocą.

Słówko wstępne o diecie turkucia

Turkuć podjadek został podjadkiem nazwany dość niesłusznie, bo w zasadzie nie tyle żywi się korzeniami, ile je wycina, ponieważ przeszkadzają mu na korytarzyku, a te nad gniazdem zrzuca w dół, żeby tam się rozkładały i wydzielały ciepło. Owszem, ma rośliny w die-cie, ale akurat marchewki czy korzenie drzewek owocowych stanowią tylko ich ułamek. Zasadniczo żywi się mniejszymi stawonogami (dlatego niekoniecznie warto tępić nawet pojedyncze osobniki), a z roślin woli części nadziemne, które wyżera w nocy.

Jak poznać turkucia podjadka? Jak go wykryć?

Teoretycznie można wziąć latarkę i szukać tych owadów po zmroku, ale nie oszukujmy się – poza zaspokojeniem ciekawości niewiele z tego przyjdzie. Znacznie łatwiej jest znaleźć ich korytarzyki, bo nad nimi rośnie niewielka hałdka ziemi, a na końcu, gdzie znajduje się gniazdo, ziemia się zapada. Poza tym turkucie podjadki zwykle kopią po prostej. To objawia się też tzw. wypadającymi roślinami – przez podgryzanie korzeni rośliny obumierają i często dotyczy to wszystkich rosnących jedna za drugą.

Choć są rośliny, którymi turkuć podobno gardzi, to stwierdzenie jego obecności po tym, co w ogrodzie zwiędło, a co przetrwało, jest co najmniej bardzo trudne.

Jak się pozbyć turkucia podjadka z ogrodu lub działki?

Powtórzmy jeszcze raz: pojedyncze osobniki nie są w stanie narobić wielkich szkód, a ponieważ kontrolują populację innych stawonogów i ślimaków, warto nie posuwać się w chęci usuwania owadów po całkowitą eksterminację. Kiedy jednak owady mnożą się za bardzo, trzeba coś zrobić.

Metoda nieskuteczna: ochrona roślinami

Turkucie podjadki nie przepadają za szachownicą czy koroną, nie żyją też pod olszami (konia z rzędem temu, kto na działce sadzi olszę). Te rośliny jednak oczywiście nie przepłoszą owadów. Można je posadzić, ale nie należy sobie w związku z tym robić nadziei.

Chemią go, chemią!

Jaki jest więc najlepszy sposób na pozbycie się turkucia podjadka? Najprostsze rozwiązanie to insektycydy. Jest ich kilka, ale mają parę wad: po pierwsze nie są celowane, więc szkodzą też owadom neutralnym, a być może i pożytecznym. Po drugie – dziś chemia na działkach cieszy się raczej coraz mniejszym uznaniem ze względu na jej niekorzystne działanie na środowisko, a po trzecie – są objęte 60-dniową karencją, więc w warzywniaku może to być kiepski pomysł.

Pułapki na turkucie

Turkucie podjadki można stosunkowo łatwo wyłapać. Trzeba na początek zlokalizować ich tunele. Później można pod nimi podkopać pułapki (są dostępne warianty sklepowe, ale skupmy się na domowych). Prosta miska z wodą wystarczy, żeby owady wyłapać, o ile będą w danym miejscu przechodziły. Żeby je zwabić, można wykopać dół, który wypełni się obornikiem (najczęściej mówi się o końskim, ale krowi działa równie skutecznie). Ponieważ w oborniku generowane jest ciepło, turkucie tam ściągną po sezonie lęgowym i można je będzie przed kolejnym sezonem wynieść w dowolne miejsce.

Przed godami turkucia (czyli jeszcze w maju) można owady po prostu wyprowadzić w dowolne miejsce. Nie są one chętne do głębokiego kopania, więc gdyby napotkały na swojej drodze przeszkodę, na przykład podłużną deskę, to zmienią kierunek i pójdą wzdłuż niej na przykład do podstawionego na końcu wiaderka.

Ochrona biologiczna

Turkuć podjadek to kreci przysmak, więc jeśli nie musisz, po prostu nie wyrzucaj z działki wszystkich kretów. Zjadają go też na przykład ryjówki czy szpaki. Do listy naturalnych wrogów zalicza się też parę innych gatunków chrząszczy, więc można, zamiast tępić turkucie, na przykład zbudować budki lęgowe dla szpaków: mniej pracy, a efekt często równie dobry.