Mech chrobotek – wszystko, co musisz o nim wiedzieć! Zdradzamy, jak wyhodować mech na ścianie

Mech chrobotek (chrobotek leśny, chrobotek reniferowy, chrobotek strzępiasty, mech islandzki) w Polsce jest częściowo chroniony, dlatego sprowadzany jest do nas najczęściej z Norwegii, Finlandii i Szwecji. Rośnie jednak także na Grenlandii, w Islandii, w obu Amerykach i w Azji. Choć jego nazwa sugeruje, że jest mchem, w rzeczywistości jest porostem. Jego niezwykłe właściwości sprawiają, że bardzo chętnie wykorzystuje się go do ozdoby wnętrz domów, biur czy lokali użyteczności publicznej. Nie wymagają żadnej (!) pielęgnacji, a jedynie niezbyt nienasłonecznionego miejsca i zwykłej wilgotności powietrza. Doskonale sprawdza się także do uatrakcyjnienia stroików. To jednak dopiero początek jego fantastycznych właściwości i zastosowań. O pozostałych przeczytacie w dalszej części artykułu.

O czym przeczytasz w artykule?

• Czym jest mech chrobotek?
• Znaczenie i zastosowanie mchu chrobotka
• Chrobotek reniferowy – uprawa
• Jak wyhodować mech na ścianie?
• Jak zrobić obraz z mchu?

Czym jest mech chrobotek?

Mech chrobotek to w naturze... główne pożywienie reniferów, stąd też jego nazwa „chrobotek reniferowy”. Renifery hodowane w Polsce dostają specjalną karmę z chrobotkiem, którą sprowadza się z Finlandii. Niektórzy jednak utrzymują, że nazwa mchu bierze się z charakterystycznej plechy, przypominającej poroże renifera.

Chrobotek reniferowy (Cladonia ragniferina), jak już wspomnieliśmy, jest porostem, ma drzewkowaty pokrój i rośnie nawet bez kontaktu z podłożem. W Polsce najbardziej popularne gatunki to mech reniferowy, łagodny, leśny i najeżony.

W krajach, gdzie nie podlega ochronie, zbierany jest ręcznie, w okresie największego wzrostu, czyli od maja do października. Po zebraniu mech jest poddawany selekcji, oczyszczeniu i stabilizacji, która mu zapewnia wieloletnią trwałość, chroni przed owadami i sprawia, że się nie rozrasta. Choć chrobotka możemy najczęściej zakupić w kolorze pięknej, soczystej zieleni, w naturze przybiera on biały, beżowy, żółty lub szary kolor. Łatwo go jednak zafarbować, a dzięki temu wygląda wyjątkowo atrakcyjnie. W sklepach znajdziemy mech chrobotek pofarbowany także na czerwono, niebiesko, żółto czy różowo.

Co warto wiedzieć o mchu reniferowym?

• Jego nazwa wzięła się najprawdopodobniej stąd, iż stanowi on główne źródło pożywienia reniferów.
• Mech chrobotek należy do porostów.
• Zbierany jest ręcznie, a następnie selekcjonowany i poddawany specjalnym procesom, dzięki którym nie zagnieżdżają się w nim owady, nie rozrasta się i zachowuje długoletnią trwałość.
• Mech islandzki w naturze przyjmuje barwy bieli, beżu, żółci i szarości. W procesie produkcji farbowany jest najczęściej na kolor soczystej zieleni.

Znaczenie i zastosowanie mchu chrobotka

Mówi się, że chrobotek strzępiasty jest naturalnym higrometrem. Do życia potrzebuje powietrza o wilgotności 40-60%. Jeżeli zaczyna twardnieć, oznacza to, że powietrze jest zbyt suche. Chrobotek, pobierając wilgoć z powietrza, wyrównuje jej poziom w pomieszczeniu. Warto dodać, że mchu reniferowego nie trzeba (a właściwie nie wolno!) podlewać. Pobiera z powietrza tyle wilgoci, ile dokładnie potrzebuje. Jeżeli wilgotność powietrza jest odpowiednia, mech chrobotek będzie miał strukturę miękkiej gąbki. W przeciwnym razie można temu zaradzić, nawilżając powietrze przy wykorzystaniu nawilżacza powietrza lub też po prostu wieszając na grzejniku mokre ręczniki.

Mech chrobotek działa jak naturalny filtr powietrza, ponieważ oczyszcza je z cząstek kurzu i toksyn. Można więc powiedzieć, że wykazuje działanie antyalergiczne, a co więcej – sam również nie uczula. Jeśli stworzymy w danym pomieszczeniu ścianę lub obraz z mchu, możemy liczyć na stworzenie doskonałej bariery dźwięku. Dzięki swojej gąbczastej budowie tłumi rozchodzenie się fal dźwiękowych, skutecznie wyciszając wnętrze.

Mech islandzki jest jednak głównie ceniony za swoje walory estetyczne. Pozwala on na stworzenie pięknych, naturalnych kompozycji, których w dodatku – jak już wspomnieliśmy – nie trzeba pielęgnować. Pamiętamy tylko o tym, by zapewnić mu odpowiednie stanowisko: z dala od pełnego słońca, czy też grzejnika. Mech chrobotek świetnie będzie się sprawdzał nawet w łazience.

Z mchu reniferowego można wykonywać unikalne obrazy na ścianie (także samodzielnie. A jak? O tym jeszcze za chwilę). Wystawkę z mchu można także zaaranżować na ścianie w kuchni lub łazience, a nawet ozdobić mchem całą ścianę. Mech może także stanowić „wyściółkę” wyciętego logo czy też dekoracyjnych napisów. Dobrze wygląda we wnętrzach w stylu rustykalnym, nowoczesnym i skandynawskim. Jest niezastąpiony przy tworzeniu kompozycji kwiatowych (bukietów, stroików świątecznych, wieńców). Wykorzystuje się go do tworzenia drzewek do terrariów, a nawet makiet czy też gier figurkowych. W niektórych rejonach świata mech chrobotek stosowany jest jako składnik dań (oczywiście w świeżej, niezaimpregnowanej formie).

Za co lubimy chrobotka?

• Mech chrobotek jest wskaźnikiem odpowiedniego poziomu wilgotności w powietrzu,
• Oczyszcza powietrze z toksyn i drobinek kurzu,
• Nie wymaga żadnej pielęgnacji, a jedynie niezbyt nasłonecznionego stanowiska z dala od źródeł ciepła,
• Dzięki niemu można tworzyć niezwykłe dekoracje w postaci ścian z mchu, obrazów z mchu, a także stroików.
• Można go wykorzystać do tworzenia makiet, czy też gier figurkowych, a w niektórych rejonach świata podawany jest jako składnik dań.

Chrobotek reniferowy – uprawa

Ściany z mchu porównywane są często do ogrodów wertykalnych. Ogrody wertykalne jednak wymagają stosowania systemów nawadniania (lub też po prostu podlewania), podcinania, a także stałej dostępności powietrza. W przypadku mchu reniferowego sprawa jest o wiele prostsza. Tu jedyną czynnością, jaką ewentualnie trzeba wykonać, jest tak zwane zamgławianie, które przeprowadza się najczęściej zimą. Zamgławianie to rodzaj zraszania wodą destylowaną, pozbawioną związków, które mogłyby pozostawiać zanieczyszczenia. Jeśli powietrze w pomieszczeniu jest zbyt suche (co może się zdarzyć zimą, w czasie ogrzewania), zauważymy twardnienie mchu. Wówczas wystarczy go regularnie (zaledwie jednak co tydzień!) zamgławiać.

Dla pokrycia 1 m² powierzchni odpowiednio zbitą, gęstą warstwą na wysokość 7-8 cm, potrzeba 5 kg mchu. Zważywszy na fakt, iż cena 1 kg to około 50-100 złotych, koszt wykonania tak atrakcyjnej wizualnie, a jednocześnie pożytecznej ozdoby nie jest zbyt wysoki. Dodajmy jednak, że mech kupowany w małych ilościach może kosztować więcej – około 3 zł za 25 g. Z kolei cena gotowych obrazów z mchu mieści się w granicach od 100 do ponad 2000 złotych.

Chrobotek reniferowy – cena i uprawa:

• Uprawa chrobotka jest niezwykle prosta. Polega przede wszystkim na wybraniu mu odpowiedniego stanowiska – z dala od promieni słonecznych i źródeł ciepła.
• Jeżeli zauważymy, że mech zaczyna twardnieć, raz na tydzień wystarczy przeprowadzić zamgławianie, czyli zraszanie maleńkimi kropelkami górnej części mchu przy pomocy wody destylowanej.
• Do zapełnienia 1 m² ściany potrzeba 5 kg mchu chrobotka.
• Cena chrobotka reniferowego ma dość dużą rozpiętość: 50-100 złotych za kilogram.
• Za obrazy wykonane z użyciem mchu reniferowego zapłacimy od 100 do ponad 2000 złotych.

Jak wyhodować mech na ścianie?

Ściana z mchu mogłaby się wydawać dość ekscentryczną i trudną do wykonania i utrzymania dekoracją. I taka byłaby z pewnością, gdybyśmy chcieli do tego celu użyć innego mchu. Jednak z chrobotkiem reniferowym poradzimy sobie bez trudu! Mech w łazience, w kuchni, w salonie, a może w holu? Łatwo sobie wyobrazić, jak pięknie wygląda! A do tego, jak mówiliśmy, oczyszcza powietrze. Czego chcieć więcej?

Najlepszym miejscem do tworzenia ściany z mchu lub też obrazu z mchu jest jasna łazienka (koniecznie z oknem). Rozproszone światło, jakie zwykle panuje w takim pomieszczeniu, a także duża wilgotność, gwarantują doskonałe warunki dla mchu chrobotka. Warto jednak pamiętać, że mech ten lubi czyste powietrze i mogą mu szkodzić silne detergenty, czy też dym z papierosów.

Do montażu ściany z mchu będziemy potrzebować – oprócz mchu - ramy do mocowania, cienkiej płyty korkowej, kleju polimerowego, kleju florystycznego, a także dwustronnej taśmy. W pierwszym kroku przyklejamy do ramy klejem polimerowym (i w razie potrzeby także taśmą dwustronną) płytę korkową. Teraz, przy pomocy kleju florystycznego, przyklejamy mech do tablicy korkowej. Przyczepiamy go nieregularnie i w różnych kierunkach, aby uzyskać naturalny efekt. Dla ułatwienia pielęgnacji mchu zadbajmy o to, by rama była nieco większa od powierzchni tablicy korkowej. Na koniec montujemy ramę na ścianie – i gotowe! Dodatkowy efekt uzyskamy, jeśli delikatnie podświetlimy tablicę.

Uwaga! Bardziej skomplikowane panele prawdpodobnie będą wymagały korzystania z usług profesjonalnej firmy. Można u nich niekiedy zamówić prawdziwe cacka: napisy, logotypy, czy też niebanalne grafiki z mchu.

Jak zrobić ścianę z mchu?

• Do wykonania ściany z mchu potrzeba: ramy do mocowania, tablicy korkowej, kleju polimerowego i florystycznego oraz taśmy dwustronnej.
• Mocujemy tablicę korkową do ramy przy użyciu kleju polimerowego i taśmy dwustronnej, a następnie – klejem florystycznym – przyklejamy poszczególne kępki mchu islandzkiego.
• Na koniec mocujemy całość do ściany. Dla wzmocnienia efektu można delikatnie podświetlić tablicę z mchem.
• Bardziej skomplikowane panele wymagają skorzystania z usług profesjonalnych firm.

Jak zrobić obraz z mchu?

Mech ozdobny to doskonały materiał do wykonania zielonego obrazu. Można go w dodatku wykonać samodzielnie! Czego będziemy do tego potrzebować?

• Mchu islandzkiego w trzech kolorach: jasnozielonym, ciemnozielonym i naturalnym (bez barwnika). Dodajmy, że aby wypełnić ramkę obrazu o wielkości 25 x 25 cm, będziemy potrzebować około 50 g chrobotka. Jeśli chcemy uzyskać odpowiedni efekt, mech musi być ułożony dość gęsto.
• Obramowania, najlepiej drewnianego (drewno pięknie komponuje się z mchem) z przymocowaną tablicą korkową.
• Taśmy dwustronnej.
• Kleju florystycznego.
• Gwoździ i młotka.

Przyklejamy taśmą dwustronną tablicę korkową do wnętrza ramki (nie żałujemy taśmy!). Teraz przyklejamy klejem florystycznym poszczególne kępki mchu. Mieszamy kolory, by uzyskać realistyczny efekt. Wieszamy na koniec ramkę na ścianie.

Jak wykonać obraz z mchu?

• Mech w domu w postaci obrazu stanowi niezwykłą dekorację.
• Do jej wykonania będą nam potrzebne: ramka, tablica korkowa, klej florystyczny, taśma dwustronna, gwoździe i młotek, a także (a właściwie przede wszystkim) mech islandzki w trzech kolorach. Polecane przez nas zestawienie to: jasnozielony, ciemnozielony i niebarwiony, naturalny.
• Dla zapełnienia ramki 25 x 25 cm potrzeba około 50 g mchu reniferowego.
• Tablicę korkową mocujemy do ramki przy pomocy taśmy dwustronnej. Następnie, klejem florystycznym, przyklejamy mech do tablicy – nierównomiernie i mieszając kolory.
• Ostatni krok stanowi powieszenie naszego obrazu na ścianie.